İŞ PAKETLERİ
Sosyal psikolojiye zarar veren temel bir görüntü, afet durumunda insanların kendilerini yalnız bırakıldığını hissetmeleridir. Bunun olmaması için toplum tabakaları arasında köprülerin kurulması, problemlerin çözümünde adil bir iş bölümünün yapılması gerekir. Bunun için ilk yapılacaklardan biri gerek kamu kurumlarının gerekse sivil toplum kuruluşlarının halka olumlu mesajlar vererek gerekli yönlendirmeleri yapmalarıdır.
KÖTÜLÜK TÜRLERİ AÇISINDAN DEPREMİN YOL AÇTIĞI ZARARLAR
Prof. Dr. Recep ARDOĞAN
İnsan hayatında musibetlerle ve sıkıntılarla başa çıkma ve iyi oluş önemli yere sahiptir. Başa çıkma ve iyi oluş, ilk olarak insanın yaşadıklarını doğru bir şekilde görebilmesi ve iyi bir şekilde anlamlandırabilmesiyle başlar. “İyi anlam”ın [anlamlardırmanın] olmadığı yerde “iyi oluş”tan söz edilemez.
GİRİŞ
Türkiye Nüfusunun % 95’i, topraklarının % 91’i, Barajlarının %92’si, Sanayi bölgelerinin % 74’ü birinci derecede olmak üzere % 92’si, deprem kuşağındadır."[2] Bu sebeple ülkemizde sık sık büyük depremler olmakta ve bu depremlerde büyük can ve mal kayıpları yaşanmaktadır. Halkımızın depremlere çoğunlukla hazırlık yakalanması, bu kayıpları artırmakta; her büyük deprem yakın tarihimizde derin izler bırakmaktadır. Geniş ölçekte travmalara yol açan bir deprem de 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanmıştır. Bu tarihte, Türkiye saat 4.17’de ve 13.24’te merkez üsleri Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan Mw 7.7 ve Mw. 7.6[3] büyüklüklerinde iki depremle sarsıldı. Aynı ve takip eden günlerde büyüklükleri 5 ve üstü onlarca artçı deprem daha oldu. Daha önce de çok sayıda can ve mal kaybının yaşandığı depremlerin görüldğü ülkemizde, “depremle yaşamak”, Türkiye halkının önemli bir kavramı hâlini aldı.
----------------------------------------------------------------------------------------------
[2] Süreyya, Ali Ceylan; Yiğitalp Rençber, "Depremin Halk Sağlığı Üzerine etkileri", Her Yönüyle Deprem, Ed. Yusuf Kenan Haspolat; Sabahattin Ertuğrul, Orient Yayınları, Ankara, 2023, cilt 1, s. 4.
[3] Mw: Günümüzde kullanılan deprem büyüklüğü ölçü birimidir. “Moment Magnitude ölçeği” olarak adlandırılan bu ölçek, depremin yarattığı harekete, dayalı olarak depremin büyüklüğünü yani depremin enerji açısından ne kadar güçlü olduğunu hesaplar. “M=2,0 büyüklüğünde bir deprem, yeryüzünün derinliklerinde yaklaşık bir futbol sahası büyüklüğünde bir kiriğin meydana geldiğini gösterir. Büyüklük bir birim artarsa, yani 3,0 büyüklüğünde bir deprem oluşmuş ise, yaklaşık 10 futbol sahasına eşit bir alanın kirtilmiş olduğu anlaşılır. “depremin, ayrıca, "Süreye Bağlı Büyüklük (Md)", "Yerel (Lokal) Büyüklük (Ml)", "Yüzey Dalgası Büyüklüğü (Ms)" ve "Cisim Dalgası Büyüklüğü (Mb)" gibi ölçüm yöntemleri de kullanılır. ”1. Büyüklük (Magnitüd) Nedir?”, [Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Arastirma Enstitüsü] www.koeri.boun.edu.tr/bilgi/buyukluk.htm
Doğal afetler ve zorluklar, toplum için dayanışma ve yardımlaşma günleridir. Toplumu etkileyen musibetler karşısında, toplumda iş bölümünün ve farklı (örneğin az gelirli) meslek sahiplerinin önemi de herkesçe idrak edilir ve bilinir.
Bilgi ve tecrübe paylaşımı da toplumsal dayanışmanın en başta gelen örneklerindendir. İslam âlimleri, toplumun ihtiyaç duyduğu ilimlerde uzmanlaşan insanları ve gerekli meslek erbabını yetiştirmenin, “topluma farz (farz-ı kifâye)” olduğunu tespit etmişlerdir (İbn Kayyım, 1317, s. 226-227.). Dolayısıyla toplumsal düzenin işbölümü, paylaşım, dayanış ve yardım üzerine kurulur; büyük afet günleri de toplumun birlik olarak yardımlaşma içine girmesini zorunlu kılar.